არნოლდ ჩიქობავას დაბადების 100 წლისთავისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები. (თბილისი 1998)

შინაარსი

• რ. აბაშია (თბილისი), იბერიულ-კავკასიურ ენათა ნათესაობა და “ქართლის ცხოვრება”, 5.
• ი. აბდულაევი (მაჰაჩყალა), დაღესტნის თეორიული ლექსიკოგრაფიის აქტალური პრობლემები, 125.
• ლ. აბულაძე (თბილისი), ლექსემატური თეორია და ლექსიკური ველების კვლევა, 7.
• ნ. აბდულოვი (დონის როსტოვი), ენა ეროვნებათა შორის ურთიერობის საშულაებათა სისტემაში, 126.
• ბ. ათაევი (მაჰაჩყალა), ხუნძურ-ანდიურ-დიდოურ ენათა რეკონსტრუქციისა და შინაგანი კლასიფიკაციის ცდა, 136.
• მ. ალექსეევი (მოსკოვი), ზმნის კლასის კატეგორის რეკონსტრუქციისათვის აღმოსავლეთ კავკასიურ ენებში, 128.
• ლ. ალიევა (მაჰაჩყალა), მრავლობითობის ფორმანტთა რაოდენობისა და სტრუქტურული დინამიკის შესახებ ლეზგიურში (რუთულურ, წახურ, თაბასარანულ და აღულურ ენათა მასალაზე), 130.
• ა. არაბული, ვ. შენგელია (თბილისი), აკადემიკოსი არნოლდ ჩიქობავა და ქართველური ენათმეცნვიერება, 9.
• ნ. არდოტელი (თბილისი), ფარინგალიზებულ თანხმოვანთა შესატყვისობანი ხუნძურ-ანდიურ-დიდოურ ენებში, 11.
• ბ. არსამაკოვი (ნაზრანი), მთიანი ინგუშეთის ძველი თურქები, 135.
• ი. ასათიანი (თბილისი), ჭანური ზმნური ფუძე (ძირი, სუფიქსი), 13.
• მ. აფაჟევი (ნალჩიკი), ლექსიკონებისა და მათ მიმართ მკითხველის მოთხოვნათა ტიპოლოგია ენის ლექსიკოგრაფიულ პარამეტრიზაციასთან დამოკიდებულების თვალსაზრისით, 133.
• შ. აფრიდონიძე (თბილისი), ერგატიული და ფსევდოერგატიული კონსტრუქციების შემქმნელი გარდამავალი ზმნების მორფოსინტაქსის საკითხები, 14.
• გ. ახმედოვი (მაჰაჩყალა), ძახილის წინადადების გამოხატვის საშუალებანი ლეზგიურში, 139.
• რ. ახრიევა (ნაზრანი), ინგუშური ლექსიკისა და ფრაზეოლოგიის ნაციონალურ-კულტურული სემანტიკა, 141.
• ე. ბაბუნაშვილი (თბილისი), ჰუგო შუხარდტი და ქართული ენის ფონეტიკის საკითხები, 16.
• ი. ბალოვა (ნალჩიკი), მარტივი წინადადების კონსტრუქცია ყაბარდოულ-ჩერქეზულ ენაში და სემანტიკის ლოგიკურ-სინტაქსური ტიპები პარემიებში, 142.
• ც. ბარამიძე (თბილისი), ზმნურ ძირთა აგებულებისათვის თაბასარანულ ენაში, 19.
• გ. ბედოშვილი (თბილისი), ქართული და კავკასიური (ვეინახურ-ოსური) ონომასტიკის ზოგი საკითხი, 19.
• ე. ბესოლოვა (ვლადიკავკაზი), ოსური ენის ფონეტიკური იზოგლოსები სტატიკასა და დინამიკაში, 144.
• ბ. ბიჟოევი (ნალჩიკი), ახლო აღმოსავლეთისა და თურქეთის ყაბარდოულ-ჩერქეზული დიასპორის ენის ზოგი თავისებურება, 146.
• თ. ბოლქვაძე (თბილისი), სიტყვათა განმარტების პრინციპები სულხან-საბა ორბელიანის ლექსიკონში, 20.
• ი. ბრაუნი (ვარშავა), დეცესიური რიგის ჰარმონიული თანხმოვნების კომპლექსთა მეორეული ხასიათი ქართველურ ენებში, 148.
• დ. ბუიძე (ზუგდიდი), სახელთა კვეცისათვის ქვემოიმერულში, 21.
• ი. ბურკოვსკი (კიევი), ქართველურ და ინდოევროპულ ენათა გენეტიკური ნათესაობის საკითხისათვის, 150.
• გ. ბურჭულაძე, გ. თოფურია (თბილისი), არნოლდ ჩიქობავა და ლინგვისტური კავკასიოლოგია, 22.
• შ. გაბესკირია (თბილისი), აკად. არნ. ჩიქობავა და ქართველური ენების ხეთურ (ნესიტურ) და ხათურ (პროტოხეთურ) ენებთან ურთიერთობის საკითხები, 26.
• ა. გამზათოვი (მაჰაჩყალა), არნ. ჩიქობავა და დაღესტანმცოდნეობა, 155.
• ფ. განიევა (მაჰაჩყალა), მრავლობითი რიცხვი ხინალუღურ ენაში, 158.
• თ. გვანცელაძე (თბილისი), ანბანთა ლათინიზაციის ისტორიისათვის, 30.
• გ. გიორგაძე (თბილისი), ხათური (პროტოხეთური) ენა და ხათები (პროტოხეთები) (საკითხის შესწავლის თანამედროვე მდგომარეობა), 32.
• ა. გიულმაჰომედოვი (მაჰაჩყალა) სიტყვაფორმების შესახებ ძირითადი სალექსიკონო ფორმების გარეშე, 165.
• ე. გიუნაშვილი (თბილისი), ერგატიულობის საკითხისათვის დასავლურ საშუალ ირანულ ენებში, 34.
• ნ. გიშევი (მაიკოპი), წინადადების ერგატიული კონსტრუქციის გამოხატვა იბერიულ-კავკასიურ ენებში, 160.
• გ. გოგოლაშვილი (თბილისი), ზმნის დრო _ გრამატიკული თუ სემანტიკური კატეგორია ქართულში, 36.
• რ. გორდეზიანი (თბილისი), არგონავტების თქმულების იტერპრეტაციის ზოგიერთი საკითხი, 37.
• ტ. გურიევი (ვლადიკავკაზი), სუბსტრატი: თეორიისა და პრაქტიკის ზოგი საკითხი, 161.
• ქ. დათუკიშვილი (თბილისი), კოორდინატთა სისტემა თანამედროვე ქართულ სალიტერატურო ენაში, 39.
• ს. დენისოვა (ბერდიანსკი), ლექსიკურ-სემანტიკური კონტინუუმები ინტრატიპოლოგიური ასპექტით, 168.
• ი. დეშერიევი (მოსკოვი), ზოგადი და იბერიულ-კავკასიური ენათმეცნერება აკადემიკოს არნ. ჩიქობავას სამეცნიერო მოღვაწეობაში (რამდენიმე სიტყვა მოგონებიდან), 170.
• რ. ენოხი_ენუქაშვილი (იერუსალიმი), ქართული ენა ისრაელში (წინასწარი მოხსენება), 42.
• ი. ეფენდიევი (მაჰაჩყალა), ირანიზმების ადგილისათვის ლეზგიურ ენაში, 250.
• თ. ვაგაპოვა (გროზნო), რიცხვითი სახელის ძირის შემცველ სიტყვათა წარმოების მოდელები ჩეჩნურ და ინგუშურ ენებში, 153.
• ა. ვაგაპოვი (გროზნო), ზოგი ქართველურ-ნუხური ლექსიკური ერთობის შესახებ, 152.
• ჯ. ვათეიშვილი (მოსკოვი), XVII საუკუნის უკანასკნელი მეოთხედის ქართულ-ჰოლანდიურ ურთიერთობათა ისტორიიდან: ნიკოლაას ვიტსენი, არჩილ II და ალექსანდრე ბატონიშვილი, 45.
• კ. ვამლინგი, რ. ჭანტურია (ლუნდი), ძირითად ზმნათა სიხშირისათვის მეგრულში, 45.
• ა. თაოვა, ვ. უნატლოკოვი (ნალჩიკი), ყაბარდოულ-ბალყარული ენობრივი კონტაქტების ზოგი საკითხი, 225.
• ხ. თაოვი (ნალჩიკი), ადიღურ ენათა ისტორიული ფონეტიკის ზოგი საკითხი, 224.
• ს. თემირბულატოვა (მაჰაჩყალა), უკუქცევით ნაცვალსახელთა ფუძეების შესახებ დარგუული ენის ხაიდაყურ დიალეოქტში, 226.
• ბ. თალიბოვი (მაჰაჩყალა), კიდევ ერთხელ ფუძის პრობლემის შესახებ დაღესტნურ ენებში (ლეზგიურ ენათა მასალაზე), 222.
• ა. თიმაევი (გროზნო), არნოლდ ჩიქობავა და ნახური ენათმცენიერება, 232.
• ი. იარალიევი (დერბენდი), კავკასიურ-ალბანური დამწერლობის ამოშიფვრა ლეზგიური ენის მასალაზე, 252.
• გ. იბრაგიმოვი (მაჰაჩყალა), დაღესტნის ახალ დამწერლობიან ენათა საკითხისათვის (მდგომარეობა და პერსპექტივები), 176.
• ნ. იოსავა (თბილისი), მარი ბროსე და ქართული ენის აგებულების საკითხები, 46.
• მ. ისაევი (მაჰაჩყალა), ეთნოლინგვისტური ფაქტორი საერთო-დაღესტნურ ფრაზეოლოგიურ ფენაში, 177.
• ა. კამბაჩოკოვი (ნალჩიკი), ადიღური ენების არაერთგვაროვან განსაზღვრებათა შემცველი რთული ატრიბუტული შესიტყვების აგებულება, 180.
• ი. კარაჟაევი (ვლადიკავკაზი), კავკასიური ფენა ოსურ ფონოლოგიაში, 182.
• ო. კახაძე (თბილისი), კონსონანტთა თავდაპირველი სისტემის თაობაზე იბერიულ-კავკასიურ ენებში, 49.
• გ. კვარაცხელია (თბილისი), ენისა და აზროვნების მიმართებისათვის არნ. ჩიქობავას ზოგადლინგვისტურ თეორიაში და ენათმეცნიერების თანამედროვე კოგნიტური და პრაგმატული მიმდინარეობანი, 50.
• გ. კვარაცხელია, ლ. ჩხაიძე (თბილისი), ქართული ენის მანქანური მოდელირება და კომპიუტერული ლინგვისტიკა ენათმეცნიერების ინსტიტუტში (მიმოხილვა), 185.
• ვ. კიკილაშვილი (თბილისი), რაოდენობითი რიცხვითი სახელების სტრუქტურა ლეზგიური ჯგუფის ენებში, 52.
• ი. კიკნაძე (თბილისი), არსებითი სახელის ფლექსიური მოდელის დინამიკისათვის ქართულში, 54.
• ი. კნიაზევი (ნოვგოროდი), რეფლექსივი როგორც თანაზიარობის გამოხატვის საშუალება: ტიპოლოგია და გავრცელების საზღვრები, 190.
• ჯ. კოკოვი (ნალჩიკი), ზოგი ქართულ-ადიღური შესატყვისობის შესახებ ანთროპონიმიაში, 192.
• თ. კუაშევა (ნალჩიკი), თანხმოვანთა ბგერითი პროცესები ყაბარდოულ-ჩერქეზულ ენაში, 194.
• მ. კუმახოვი (მოსკოვი), აკადემიკოს არნ. ჩიქობავას როლი ჩრდილოეთ კავკასიის ხალხთათვის სამეცნიერო კადრების მომზადებაში, 195.
• კ. ლერნერი (იერუსალიმი), ქართული მატიანის ერთ-ერთი ებრაულ/ბერძნული წყაროსათვის, 55.
• ქ. ლომთათიძე (თბილისი), წერილობით წყაროებში არსებული იალბუზის ზოგი კავკასიური სახელწოდების შესახებ, 57.
• ა. ლომთაძე (თბილისი), დეზაფრიკატიზაცია (სპირანტიზაცია) ქართველურ ენებში: ჯ < ჟ, 58.
• ე. ლომთაძე (თბილისი), ზმნის მრავლაგზისობის კატეგორია ბეჟიტურ (ბეჟიტურ-ჰუნზიბურ) ენაში, 59.
• ო. ლორთქიფანიძე (თბილისი), კოლხთა ეთნოკულტურული ისტორიის საკითხები, 61.
• ზ. მალაევა (მაჰაჩყალა), კითხვითი კილო ხუნძურ ენაში, 208.
• ა. მალოვიჩკო (კიევი), ეტრუსკული ენა და კავკასია, 210.
• ა. მარჩენკო (დონის როსტოვი), ეროვნული კულტურის მემკვიდრეობითობის ლინგვისტური მექანიზმი, 211.
• მ. მაჭავარიანი, ბ. შავხელიშვილი (თბილისი), არნ. ჩიქობავა და თანამედროვეობა (ერგატიული კონსტრუქციის პრობლემა ბაცბური (წოვა-თუშური) ენის მიხედვით), 62.
• ნ. მაჭავარიანი (თბილისი), აფხაზური “ალალარა” და ქართული “ლალავს” ზმნათა ურთიერთობისათვის, 65.
• ზ. მაჰომედბეკოვა (თბილისი), ლოკატიურ ბრუნვათა ფუნქციური თავისებურებანი ხუნძურ-ანდიურ ენებში, 198.
• ა. მაჰომედოვი (მაჰაჩყალა), “ვინ”-ის შინაარსის ჩამოყალიბების ქრონოლოგია დაღესტნურ-ნახურ ენებში, 199.
• მ. მაჰომედოვი (მაჰაჩყალა), სიტყვათა რიგისათვის ხუნძურ ენაში, 201.
• ნ. მაჰომედოვი (მაჰაჩყალა), ლეზგიური ენის მრავალმნიშვნელობიანი არსებითი სახელების წარმოებულთა ლექსიკურ-სემანტიკური ვარიანტების სიტყვაწარმოებით კავშირთა ტიპები (“სახის” მნიშვნელობის მქონე პოლისემანტური არსებითი სახელების მასალაზე), 203.
• მ. მაჰომედხანოვი (მაჰაჩყალა), ხუნძური ენის ფრაზეოლოგიის ზოგი საკითხი (კარახული დიალექტის მასალაზე), 205.
• ა. მაჰომეტოვი (თბილისი), არნოლდ ჩიქობავა _ ენათმეცნირ-კავკასიოლოგთა რეგიონალური სამეცნიერო სესიების ორგანიზატორი და კავკასიოლოგთა ლინგვისტური ორგანოს “იბერიულ-კავკასიური ენათმეცნიერების წელიწდეულის” დამაარსებელი, 206.
• უ. მეილანოვა (მაჰაჩყალა), დაღესტნურ ენათა დიალექტოლოგიური ლექსიკონები: შედგენის პრინციპები, 213.
• დ. მელიქიშვილი (თბილისი), ინვერსია ქართულ ზმნაში დიაქრონიული და სინქრონიული ასპექტით, 65.
• ლ. მინაშვილი (თბილისი), ქართული ლიტერატურა დიდი ენათმეცნიერის თვალთახედვით, 69.
• ო. მიქიაშვილი (სოხუმი), დარგობრივი ლექსიკის თავისებურებათათვის სოჭელ ქართველთა მეტყველების მიხედვით, 70.
• შ. ნადირაშვილი (თბილისი), არნოლდ ჩიქობავა და განწყობის ფსიქოლოგია, 72.
• ლ. ნეში (პარიზი), შინაგანი ერგატრიული სუბიექტის ჰიპოთეზა, 121.
• ე. ნიკოლაიშვილი (თბილისი), ფრაზეოლოგიზმები იმერხეულში (გურულ და აჭარულ დიალექტებთან მიმართბეით), 75.
• მ. ოვხადოვი (გროზნო), ჩეჩნური მოსახლეობის სოციალურ-ლინგვისტური დახასიათება, 214.
• ე. ოსიძე (თბილისი), ლარინგალური რიგის თანხმოვნების შესახებ მთის იბერიულ-კავკასიურ ენებსა და ქართველურში, 76.
• ს. პაზოვი (ყარაჩაევსკი), ზედსართავი სახელის ზოგი სინტაქსური ფუნქციის შესახებ აბაზურ ენაში, 217.
• ს. პატიევი (ნაზრანი), რამდენიმე სიტყვა მახვილის შესახებ ინგუშურ ენაში, 219.
• თ. ჟღენტი (თბილისი), ტერმინ ლოცატიო-ს გაგებისათვის დანტეს ენისადმი მიძღვნილ ტრაქტატში, 79.
• გ. რამიშვილი (თბილისი), პოლისემიის ლინგვისტური რაობისათვის, 80.
• უ. სახლთხუციშვილი (თბილისი), ტოპონიმ “ზემელის” ისტორია-ეტიმოლოგიისათვის, 82.
• ტ. სიხარულიძე (თბილისი), ენობრივი ერთიანობა როგორც პოლიტიკური ორიენტაციის ფენომენი, 83.
• ნ. სტურუა (თბილისი), კაუზატივის, გარდამავლობისა და სიტყვათა რიგის კორელაცია ბასკურში, 84.
• ნ. სულეიმანოვი (მაჰაჩყალა), არნ. ჩიქობავა და კავკასიურ ენებში ფუძის თეორიის განვითარება, 220.
• მ. სუხიშვილი (თბილისი), რეგრესულ-დისიმილაციური გამჟღერება საერთო-ქართველურ მასალაში (სვან. ჯHჭკ : ქართ. *წიწკ-, წიწკანა), 86.
• მ. ტაბიძე (თბილისი), ენობრივი კონტაქტები და ენობრივი დაგეგმვა, 87.
• დ. ტერეხოვა (კიევი), თავისუფალი ასოციაციური ექსპერიმენტი როგორც რუსულსა და უკრაინულში სომატიზმების ასოციაციურ ველში უნივერსალურისა და ნაციონალურის კვლევის იარაღი, 228.
• ს. ტერეხოვა (კიევი), სივრცითი დეიქსისის ლექსიკურ-სემანტიკური ველის სტრუქტურა (უკრაინული, რუსული ად ინგლისური ენების მასალაზე), 230.
• ვ. ტორჩინოვი (ვლადიკავკაზი), ოსური წარმოშობის ქართული გვარები, 233.
• თ. უთურგაიძე (თბილისი), პირმიმართ და პირმიუმართავ აქტანტთა ურთიერთობისათვის ქართულ ზმნაში, 88.
• რ. უჟახოვა (ნაზრანი), იდრის ბაზორკინის შემოქმედების მხატვრული სამყარო, 234.
• ბ. უტიე (პარიზი), ზმნური ვალენტობის ნიშანი წოვა-თუშურში და აპოფონია ინგუშურში, 90.
• ჰ. ფენრიხი (იენა), არნოლდ ჩიქობავა და ქართველურ ენათა ეტიმოლოგიური კვლევა, 116.
• ჰ. ფენრიხი (იენა), ნახურ-დაღესტნურ ენათა ოჯახის დაყოფისათვის, 117.
• რ. ფიდაროვა (ვლადიკავკაზი), ენა როგორც სულიერების უნივერსალური კოდი, 235.
• ტ. ფუტკარაძე (ქუთაისი), სარეთოქართველური ა-ს რეფლექსებისათვის ქართველურ ენებში, 90.
• მ. ქამადაძე (ბათუმი), აჭარაში გავრცელებული გვარსახელების წარმოებისათვის, 92.
• ნ. ქუთელია (თბილისი), არნ. ჩიქობავა ლაზებისა და ლაზურის ადგილის შესახებ ქართველურ სამყაროში, 93.
• მ. ქურდიანი (თბილისი), ალბანური კაპიტალური დამწერლობის გრაფიკული სტრუქტურის გენეზისი და მისი ანბანური რიგის ტიპოლოგია, 196.
• მ. ქურდიანი, ვ. შენგელია (თბილისი), ერთგვაროვანი ფონეტიკური პროცესებისათვის იბერიულ-კავკასიურ ენებში. I. ლაბიალურ კომპლექსთაგან ბაგისმიერი თანხმოვნების მიღება, 95.
• თ. ღვინაძე (თბილისი), არნ. ჩიქობავა და ქართული პრესის ენა, 97.
• ლ. შალვაშვილი (თელავი), პირისა და ჩვენებით ნაცვალსახელთა ურთიერთობისათვის, 98.
• ე. შეიხოვი (მაჰაჩყალა), ზმნური შეთანხმება ლეზგიურ ენაში, 243.
• რ. შეროზია (თბილისი), სტატიკურ და დინამიკურ ზმნათა უღვლილების ერთი საკითხი მეგრულში, 99.
• ს. შიხალიევა (მაჰაჩყალა), -რ-ს პოლიფორმანტული ბუნება დაღესტნურ ენათა ზმნურ სისტემაში, 245.
• კ. ჰ. შმიდტი (ბონი), ზმნის პიროვანი უღვლილება კავკასიურ ენებში, 247.
• ტ. შომახოვა (ნალჩიკი), მიმართების თვისების აღმნიშვნელი ზედსართავი სახელების ქვეკლასის სემანტიკური მოცულობა სხვადახსვა ტიპის ენებში (ფრანგული და ყაბარდოულ-ჩერქეზული ენების მასალაზე), 249.
• ი. ჩანტლაძე (თბილისი), კვლავ შუასიბილანტური აფრიკატის რეფლექსებისათვის ქართველურ ენებში, 99.
• ნ. ჩიჩუა (თბილისი), ტრანსკულტურული კომუნიკაციის თანამედროვე პრობლემები, 101.
• დ. ჩხუბიანიშვილი (თბილისი), ფერეიდნულის შესწავლის ზოგი ასპექტი, 102.
• გ. ცოცანიძე (თბილისი), კვლავ თანდებულის ადგილის შესახებ ენობრივ ერთეულთა შორის, 104.
• პ. ცხადაია (თბილისი), ჰაპლოლოგიისათვის მეგრულში, 105.
• რ. ძუგანოვა (ნალჩიკი), ადიღურ ენათა ზმნის ზოგი მორფონოლოგიური მოდელი, 174.
• კ. წერეთელი (თბილისი), “ქართველის” აღმნიშვენლი ტერმინები ებრაულში, 107.
• ა. ჭინჭარაული (თბილისი), სიტყვა “გუდა”-ს ეტიმოლოგიისათვის ქართულში, 109.
• მ. ჭირაქაძე (თბილისი) სიტყვა “ციხე”-ს წარმომავლობისათვის, 110.
• კ. ჭრელაშვილი (თბილისი), ქართულ-ნახური ლექსიკური შეხვედრებიდან, 112.
• ზ. ჭუმბურიძე (თბილისი), თემის ნიშნების საკითხისათვის სვანურში, 113.
• ა. ხალიდოვი (გროზნო), წინადადების მთავარი წევრების პრობლემისათვის ჩეჩნურში, 237.
• ხ. ხანმაჰომედოვი (მაჰაჩყალა), დაღესტნურ-ქართული ონომასტიკური კონტაქტები, 239.
• ვ. ხრაკოვსკი (სანქტ-პეტერბურგი), არნ. ჩიქობავას თეორიული შეხედულებანი (მოძღვრება დროის კონტექსტში), 341.
• ს. ჯამირზაევი (გროზნო), ჩეჩნური დამწერლობისა და კავკასიის ალბანეთის გარგარების ისტორიისათვის, 172.
• რ. ჯანაშია (თბილისი), უბიხური ლექსიკონის შედგენის შესახებ, 114.
• ნ. ჯიდალაევი (მაჰაჩყალა), სიყტვაწარმოების ისტორიისათვის ლაკურში: მიმამრთებითი ზედსართავი სახელები, 173.
• მ. ჯობი (მარბურგი), სემანტიკური ცვლილებების შესწავლის შესახებ პრეისტორიულ ქართველურში, 120.
• ა. ჰარისი (ნეშვილი), სუბიექტური შეთანხმების საკითხი უდიურში, 118.
• მ. ჰუსეინოვა (მაჰაჩყალა), ატრიბუტულობის კატეგორიული თვისებები და ატრიბუტის პოზიცია დარგუული ენის წუდახარულ დიალექტში, 163.