გრამატიკა / ლექსიკა - Քերականություն / Վարժություններ - Qrammatika / Leksika
უარყოფა წარსულში (არ
მიყიდია – არ ვიყიდე)
Ժխտումը անցյալում
Keçmişdə inkar
წარსულ დროში უარყოფის გამოსახატავად
ქართულში სამი განსხვავებული ფორმა გამოიყენება:
გააკეთე? – 1. არ გავაკეთე. 2. ვერ გავაკეთე. 3. არ გამიკეთებია.
პირველი ორი ფორმა ნაწილობრივ შეიცავს
მიზეზს, თუ რატომ არ / ვერ შესრულდა მოქმედება (1. კატეგორიულად არ გააკეთა
მოქმედმა პირმა; 2. რაიმე მიზეზის გამო ვერ შეძლო გაკეთება); მესამე ფორმა (არ გამიკეთებია) ნეიტრალური პასუხია –
მოქმედება ვერ შესრულდა, მაგრამ არ ჩანს, რა
მიზეზით...
Անցյալ ժամանակում ժխտում արտահայտելու համար վրացերենում երեք տարբեր ձևեր են օգտագործվում.
გააკეთე? – 1. არ გავაკეთე 2. ვერ გავაკეთე 3.
არ გამიკეთებია
Առաջին երկու ձևերը մասամբ ընդգրկում են այն պատճառը, թե ինչու չի կատարվել/հնարավոր չի եղել կատարել գործողությունը. 1. Կատեգորիկ կերպով չի կատարել գործող անձը,
2. Որևէ պատճառով չի կարողացել կատարել, իսկ երրորդ ձևը` არ გამიკეთებია - չեմ արել` չեզոք պատասխան է, այսինքն` գործողությունը չի կատարվել և չի երևում, թե ինչ պատճառով …
Birinci iki forma qismən səbəbi dəyişir,əgər niyə
yox/yerinə yetirilmədi hərəkət: 1.hərəkətedən qətiyyən etmədi;2. Hansısa səbəbə
görə etmədi; üçüncü forma - არ
გამიკეთებია mən etməmişəm-neytral
cavabdır,belə ki, hərəkət yerinə yetirilmədi və görünmür hansı
səbəbdən ....
შეადგინეთ დიალოგი მოცემული პასუხების გამოყენებით:
Տրված պատասխանների օգտագործմամբ կազմե՛ք երկխոսություններ
Verilmiş cavabların əsasında
dialoq qurun
_ დაწერე დავალება?
_ -----.
_ ისწავლე გაკვეთილი?
_ -----.
_ გითხრა რამე?
_ -----.
_ ლევანი იყო სახლში?
_ -----.
იცის ზმნის უღლება
იცის բայի խոնարհումը
იცის felinin hallanması
დავიმახსოვროთ იცის ზმნის უღლება:
იცის բայի խոնարհումը.
იცის felinin hallanması:
ვ-იცი მე ის / ვ-იცი-თ
ჩვენ ის
იცი შენ ის / იცი-თ
თქვენ ის
იცი-ს მან ის / იცი-ან
მათ ის
ამ ზმნის
მთავარი თავისებურება ის არის, რომ მესამე პირში მოითხოვს ფორმას მან, რაც სხვა
ზმნებთან არ გვხვდება; შედარეთ; არის, აკეთებს, შლის, ალაგებს, სადილობს – ის;
მაგრამ – იცის – მან (მრავლობითშიც განსხვავებაა: აკეთებენ ისინი, მაგრამ – იციან
მათ)...
Աս բայի գլխավոր յուրահատկությունն այն է, որ երրորդ դեմքում պահանջում է მან ձևը, ինչը չի հանդիպում ուրիշ բայերի դեպքում: Համեմատե՛ք. არის,
აკეთებს, შლის, ალაგებს, სადილობს – ის;
սակայն` იცის – მან : Տարբերություն կա նաև հոգնակի թվում. აკეთებენ
ისინი, սակայն` იციან მათ)...
Bu
felin əsas
özünəməxsusluğu odur ki,üçüncü şəxsdə (მან) o -nu qəbul edir,hansı ki başqa fellərdə rast
gəlinmir;müqayisə edin: არის, აკეთებს, შლის, ალაგებს,
სადილობს – ის; əgər – იცის – მან . cəmdə də fərq var: აკეთებენ
ისინი, əgər – იციან
მათ)...
წარმოადგინეთ ვიცი ზმნასთან შეწყობილი სახელი სწორი ბრუნვის ფორმით:
Ներկայացրեք ვიცი բայի հետ համապատասխանեցված անունը ճիշտ հոլովաձևով
ვიცი feli ilə düzəlmiş ismi düzgün hal formasında təsvir edin
1. ---- (ნანა) ძალიან კარგად იცის ინგლისური.
2. ---- (დედაჩემი) იცის, რომ შენთან ვარ.
3. ---- (გიორგი) კარგად არ იცის ფრანგული.
4. ---- (ალი) აზერბაიჯანული კარგად იცის.
ნათესაობითი ბრუნვა დანიშნულების
გამოსახატავად
Սեռական հոլովը նշանակման արտահայտման համար
Təyinatı ifadə edən yiyəlik hal
დანიშნულების
გადმოსაცემად გამოიყენება –თვის
თანდებულიანი ნათესაობითის ფორმა: ამ
საქმ–ის–თვის; ჩემი შვილ–ის–თვის, ქალაქ–ის–თვის...
დანიშნულებას ასევე
გამოხატავს ვითარებით ბრუნვაში დასმული მიმღეობა (გასაკეთებლ–ად, წასასვლელ–ად...)
Նշանակման
արտահայտման համար կիրառվում է თვის
ետադրությամբ սեռական հոլովաձևը. ამ
საქმ–ის–თვის; ჩემი შვილ–ის–თვის, ქალაქ–ის–თვის...
Նշանակում
է արտահայտում նաև որակական հոլովով դրված ապառնի դերբայը
Təyinatı
ötürmək üçün -თვის qoşmalı yiyəlik forması qəbul olunur: ამ
საქმ–ის–თვის; ჩემი შვილ–ის–თვის, ქალაქ–ის–თვის...
Təyinatı beləcə zərflik halda olan
feli sifət də bildirir.
ჩასვით
სათანადო ფორმაში:
Դրե՛ք համապատասխան ձևով.
Müvafiq
formada işlədin
მე გეტყვი, რა არის საჭირო ---- (სკოლა).
---- (საჭმელი)ბაზარში უნდა წავიდე, მაღაზიაში
ვერაფერი ვერ ვიყიდე.
სავაჭრო ცენტრში გიორგის ---- (ტანსაცმელი)
მივდივარ.
ბიბლიოთეკაში მივდივარ ---- (წიგნი) და მალე მოვალ.
სავარჯიშოები
ლექსიკის გასავითარებლად
Վարժություններ բառապաշարի յուրացման համար
Leksikanın mənimsənilməsi üçün çalışmalar
შეუერთეთ
საპირისპირო მნიშვნელობის მქონე სიტყვა:
Միացրե՛ք հակառակ իմաստն ունեցող բառը.
əks mənalı sözləri əlaqələndirin:
ჩამოთვალეთ
რძის ნაწარმი
Թվարկե՛ք կաթնամթերքներ:
Süd
məhsullarını sadalayın:
ჩამოთვალეთ
ბოსტნეული
Թվարկե՛ք բանջարեղեն:
Tərəvəzləri
sadalayın:
ჩამოთვალეთ
ხილი
Թվարկե՛ք մրգեր:
Meyvəni sadala:
შეასრულეთ წერითი დავალება
Կատարեք գրավոր առաջադրանքը
Yazılı tapşırığı yerinə
yetirin
24P3